Τον τελευταίο καιρό παρακολουθώ μια γαλλική σειρά που λέγεται Astrid et Raphaëlle. Πραγματεύεται την φιλική σχέση μιας αυτιστικής εγκληματολόγου και μιας αστυνομικίνας, την αλληλεπίδρασή τους, τις προκλήσεις της πρώτης στον κόσμο των νευροτυπικών και την εξέλιξή της τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά. Η Άστριντ έχει πολλά χαρίσματα και αρκετές δυσκολίες. Αχίλλειος πτέρνα και υπερδύναμη ταυτόχρονα είναι και η υπερακούσια της.
Υπερακουσία είναι μια αυξανόμενη ευαισθησία στους ήχους. Παρατηρείται συχνά στους αυτιστικούς ανθρώπους. Τα άτομα με υπερακουσία δυσκολεύονται να αντέξουν τους ήχους της καθημερινότητας. Πολλές φορές αυτοί οι ήχοι τους προκαλούν δυσφορία ακόμη και πόνο.
Όταν τα ακουστικά ερεθίσματα γίνουν πολύ έντονα τα άτομα με υπερακουσία κλείνουν τ’ αυτιά τους, προσπαθούν ν’ απομακρυνθούν από την πηγή του ήχου ή να τη απομονώσουν. Είναι σύνηθες να βλέπουμε ανθρώπους να κυκλοφορούν σε δημόσιους χώρους με ακουστικά για περιορίσουν τους εξωτερικούς θορύβους
Η υπερακουσία είναι μία από τις ακουστικές ευαισθησίες. Μια άλλη είναι η μειωμένη εξοικείωση. Ήχοι καθημερινοί, ανεπαίσθητοι για τους νευροτυπικούς όπως το βούισμα του ψυγείου τραβάνε την προσοχή των ανθρώπων με ακουστική ευαισθησία και τους προκαλούν δυσφορία. Μάλιστα με την πάροδο του χρόνου η ενόχληση αυτή μπορεί να γίνεται πιο έντονη.
Το μειωμένο φίλτρο ή αυξημένη ακουστική ικανότητα υπάρχει όταν το άτομο δεν είναι σε θέση ν’ απομονώσει την ακουστική πληροφορία που χρειάζεται. Έτσι προσλαμβάνει ταυτόχρονα πολλές ακουστικές πληροφορίες όπως δυο συζητήσεις ταυτόχρονα, τον ήχο της τηλεόρασης και ένα τραγούδι. Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται συχνά και στα άτομα με ΔΕΠΥ. Προοδευτικά μπορεί να οδηγήσει σε αισθητηριακή υπερφόρτωση.
Μια ακόμη πτυχή των ακουστικών ευαισθησιών είναι η μισοφωνία. Πρόκειται για την δυσφορία ή ακόμη και για τον θυμό που προκαλείται στο άτομο από ήχους υψηλής συχνότητας που υπάρχουν στην καθημερινή ζωή. Τέτοιοι ήχοι είναι το μάσημα της τροφής, ο ήχος της αναπνοής, ο ήχος της πληκτρολόγησης, ο ήχος ενός μολυβιού που χτυπάει στο τραπέζι. Αυτή η δυσφορία προκαλείται είτε όταν ο ήχος παράγεται από άλλους είτε από το ίδιο το άτομο.
Ό,τι για τους νευροτυπικούς φαίνεται φυσιολογικό και διαχειρίσιμο για πολλούς νευροδιαφορετικούς μπορεί να μοιάζει ανυπόφορο. Εκεί που οι νευροτυπικοί αντιλαμβάνονται μια κατάσταση οι νευροδιαφορετικοί μπορεί ν’ αντιλαμβάνονται δεκαπλάσιες. Αυτές οι δυσκολίες μπορούν να γίνουν προκλήσεις για την δημιουργία συμπεριληπτικών περιβαλλόντων όπου θα υπάρχει χώρος έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να εκφράζεται απερίσπαστα και χωρίς άγχος.
Πηγη: autisticscienceperson.com, National Autism Association