Πολύ συχνά γίνεται λόγος για το πότε είναι έτοιμα τα παιδιά να γράψουν. Το γράψιμο όμως δεν είναι μια απλή διαδικασία. Στην ουσία είναι μια συνέχεια μιας γενικότερης ωρίμανσης τόσο του σώματός όσο και του νευρικού συστήματος του παιδιού.
Ας δούμε αρχικά τι συμβαίνει με το χέρι του παιδιού. Τα χέρια των παιδιών προσχολικής ηλικίας δεν είναι απλά μικρά, έχουν χόνδρους που θα γίνουν κόκκαλα μέσα από τη διαδικασία της οστεοποίησης. Αυτό γίνεται όταν τα παιδιά είναι από 6 εώς 8 χρονών.
Στη συνέχεια τα παιδιά θα πρέπει να αποκτήσουν καλή ισορροπία, επαρκή έλεγχο του σώματός τους. Πως γίνεται αυτό; Μα με το παιχνίδι φυσικά. Ας δούμε λοιπόν με ποιες δραστηριότητες μπορεί να ενισχυθεί ο στατικός έλεγχος των παιδιών.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΣΤΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
- Παιχνίδια στην παιδική χαρά όπως: κούνιες, σκαρφάλωμα στην «αράχνη», γύρω γύρω όλοι.
- Παιχνίδια με εμπόδια που να περιλαμβάνουν σύρσιμο και σκαρφάλωμα
- Παιχνίδια που να παίζονται με το σώμα και να περιλαμβάνουν κουτσό και άλλες δραστηριότητες ισορροπίας
- Παιχνίδια με μπάλες και μαξιλάρες στις οποίες το παιδί θα κάθεται, θα γονατίζει, θα κάνει ημικαθίσματα και θα στέκεται.
- Χοροπηδητό στο τραμπολίνο
- Χορός: είτε στο σπίτι είτε σε σχολή χορού
- Να παίξει διελκυστίνδα, δηλαδή, να τραβάει μαζί με΄αλλα παιδιά ένα σκοινί με στόχο η μια ομάδα να πάρει το σχοινί από την άλλη.
- Να κλωτσάει μια μπάλα.
- Να κάνει πατίνι.
- Να κάνει πολεμικές τέχνες όπως Τάι Τσι, Ται Κβο Ντο ή Καράτε.
- Γυμναστική σε οργανωμένο χώρο ή μόνο του και κολύμπι.
- Να παίζει παιχνίδια όπως το «Αγαλματάκια ακούνητα μέρα ή νύχτα;» που απαιτούν από το παιδί να σταματήσει απότομα και να μείνει ακίνητο.
- Παιχνίδια που απαιτούν από τα παιδιά να σκύβουν βάζοντας βάρος στα χέρια και στους ώμους τους, όπως περπάτημα με τα χέρια ή να κάνουν κατασκευές, παζλ ενώ κάθονται
- Να πλάθουν ζυμάρι ή πλαστελίνη με πλάστη
- Να κόβουν ζύμη σε σχήματα με κουπάτ.
- Να ζωγραφίζουν με τα χέρια, με κομμένες πατάτες και με σφουγγάρια.
- Να σκουπίζουν το τραπέζι και να καθαρίζουν τα τζάμια χωρίς να λυγίζουν τα χέρια τους.
- Να ζωγραφίζουν ή να σβήνουν σε χαρτί που είναι κολλημένο στον τοίχο.
- Να κάνουν επικύψεις, πους απς στον τοίχο ή σε μια καρέκλα.
Όπως θα παρατηρήσατε οι παραπάνω δραστηριότητες στοχεύουν στην ενδυνάμωση του σώματος του παιδιού, στην σωστή ισορροπιά αλλά και στην ενδυνάμωση του χεριού του.
Ας δούμε τώρα πως μπορούμε να δυναμώσουμε τα δάχτυλα και κατά συνέπεια τη λαβή του παιδιού και τη λεπτή του κινητικότητα, δηλαδή την ικανότητά του να κάνει «λεπτοδουλειές».
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΛΑΒΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΠΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ.
- Να παίζει με τουβλάκια
- Να παίζει με κορδόνια και κλωστές, να κάνει κόμπους ή να τα περνάει από τρύπες.
- Nα χρησιμοποιεί λαβίδες ή τσιμπιδάκια για να πιάνει μικρά αντικείμενα.
- Να παίζει παιχνίδια με κάρτες.
- Να φτιάχνει παζλ
- Να παίζουν παιχνίδια με πούλια, με βόλους, με μανταλάκια
- Να φτιάχνει κολαζ, να κόβει και να κολλάει χαρτάκια
- Να παίζει με τουβλάκια τύπου lego ή duplo
- Να πατάει πλήκτρα στον υπολογιστή ή σε πιάνο, αρμόνιο
- Να διπλώνει φύλλα χαρτιού και με αυτά να φτιάχνει σαϊτες, καραβάκια ή να κάνει κατασκευές τυπου οριγκάμι.
- Να κεντάει, να πλέκει, να υφαίνει γενικά να κάνει εργόχειρα.
- Να ζωγραφίζει με δαχτυλομπογιές
- Να ντύνεται και να κουμπώνει κουμπιά, να κλείνει φερμουάρ, κόπιτσες και να δένει τα κορδόνια του
- Να παίζει με πλαστελίνη
- Να βοηθάει στο μαγείρεμα ανακατεύοντας υλικά, κόβοντας
- Να πλένει τα πιάτα.
Και αφου δυνάμωσαν και τα δάχτυλα των παιδιών πάμε να βοηθήσουμε να μάθουν πώς να αντιγράφουν και να ξεχωρίζουν σχήματα. Αυτό είναι απαραίτητο γιατί κατ ουσίαν τα γράμματα αποτελούνται από σχήματα.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ANAΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ
- Να αντιγράφει μοτίβα με σχήματα χρησιμοποιώντας τουβλάκια, μαγνητάκια, νομίσματα, κουμπιά, κομμένα χαρτάκια. Μπορούμε ν ανεβάσουμε βαθμό δυσκολίας ζητώντας από το παιδί να φτιάξει το σχέδιο από μνήμης, χωρίς να το βλέπει.
- Να αντιγράφει βασικά σχήματα και μοτίβα χρησιμοποιώντας πλαστελίνη, ζωγραφίζοντάς τα σε άμμο ή χρησιμοποιώντας σύρματα πίπας.
- Να λύνει γρίφους που περιλαμβάνουν λαβυρίνθους.
- Να ενώνει γραμμούλες ή τελίτσες με σκοπό να φτιάξει σχήματα ή σχέδια.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ ΠΡΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ
- Να περπατούν κατά μήκος ενός σχοινιού, ενός κορδονιού ή μιας χρωματιστής γραμμής.
- Να κάνουν σχήματα με το σώμα τους.
- Να κανουν ζωγραφική με τα δάχτυλα με αφρό ξυρίσματος και αλεύρι.
- Να ζωγραφίζουν στην αμμο με τα δάχτυλα, με ξυλάκια, τσουγκράνες, με φτυαράκια ακόμη και με τα πόδια τους.
- Να φτιάχνουν σχήματα με σύρματα πίπας ή με κορδόνια
- Να βάψουν με πινέλο και νερό ένα τοίχο
- Να κάνουν σχέδια με στένσιλ χρησιμοποιώντας δαχτυλομπογιές, μαρκαδόρους, στυλό ή κηρομπογιές
- Να φτιάξουν σχέδια με αυτοκόλλητα
- Να ζωγραφίζουν στον αέρα με το δάχτυλο ή με κάποιο ξυλάκι
- Παιχνίδια στα οποία τα παιδιά κάνουν σχέδια ενώνοντας διαφορετικά σχήματα.
- Να ζωγραφίζουν σε έναν όρθιο μαυροπίνακα ή σε χαρτι κολλημένο σε τοίχο.
Για να γράψει ένα παιδί σωστά θα πρέπει να πιάνει το μολύβι με τα 3 δάχτυλα, τον αντίχειρα, το δείκτη και το παράμεσο. Αυτός ο τρόπος πιασίματος λέγεται τριποδική λαβή. Ας δούμε κάποιους τρόπους που θα βοηθήσουν το παιδί να ενισχύσει αυτή τη λαβή.
- Να βάζει μανταλάκια στις ακρες ενός κουτιού χάρτινου ή πλαστικου
- Να πιάνει μικρά αντικείμενα με τσιμπιδάκι ή λαβίδα
- Να περνάει χάντρες σε ένα κορδόννι
- Να μαζεύει κάρτες
- Να ρίχνει μπογιά σε ένα χαρτί με σταγονόμετρο.
- Να παίζει με νεροπίστολο ή μπουκάλια που έχουν αντι για κλασικό στόμιο, στόμιο με μικρή οπή. Να ζωγραφίζει σε έναν τοιχο με κιμωλία και μετά να σβήνει με το μπουκάλι του νερού αυτά που ζωγράφισε.
- Να ρίχνει κέρματα σε έναν κουμπαρά
- Να κάνει χειροτεχνίες με μικρά αυτοκόλλητα που θα τα πιάνει με τον αντίχειρα, το δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο.
- Να μεταφέρει νερό από ένα δοχείο σε ένα άλλο χρησιμοποιώντας σταγονόμετρο
- Να σπάνε τις φούσκες που έχουν τα περιτυλίγματα με φούσκες.
- Να βάζουν και να βγάζουν καρφάκια πλαστικά χρωματιστά σε πίνακα πλαστικό με τρύπες {εικονα}
- Να κανουν αλυσίδες με συνδετήρες
- Να χρησιμοποιούν μαρκαδόρους ή κηρομπογίες που είναι πιο κοντά και πιο χοντρα. Τις πολύ κοντές κηρομπογιές δεν μπορουν να τις πιάσουν με την παλάμη και τις πιάνουν με τα δάχτυλα.
- Ζητήστε από το παιδί να πιάσει με τον παράμεσο και το μικρό δάχτυλο ένα κομματακι σφουγγάρι, μια μικρή γόμα ή ένα χαρτάκι και με τα άλλα 3 δάχτυλα να πιάσουν το μολύβι.
- Χρησιμοποιείστε λαβές ειδικές που βοηθούν τα παιδιά να πιάνουν σωστά το μολύβι.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΗ ΓΡΑΦΗ
Συχνά λόγω δυσκολιών κάποια παιδιά αργούν να γράψουν. Εδώ παραθέτουμε κάποιους τρόπους για να βοηθήσουμε.
- Για προθέρμανση θα μπορούσαμε να κάνουμε δραστηριότητες για να χαλαρώσουν τα παιδιά τα χέρια τους και για να συγκεντρωθούν σε αυτά. Τέτοιες είναι να στριφογυρίζουν τους καρπούς και προς τις δυο κατευθύνσεις, να μαζεύουν και να τεντώνουν τα δάχτυλά τους.
- Να ενώνουν αριθμημένες τελίτσες για να σχηματίζουν σχέδια
- Να ζωγραφιζουν σπείρες
- Να χρωματίζει εικόνες που έχουν νούμερα τα οποία αντιστοιχούν σε χρώματα {εικονα}
- Να γράφουν με κλειστά μάτια
- Να γράφουμε με το δάχτυλό μας γράμματα στην παλάμη ή στην πλάτη τους και τα παιδιά να προσπαθούν ν αναγνωρίσουν το γράμμα χωρίς να το δουν.
- Να ζωγραφίζουν αφηρημένα σχέδια, μουντζούρες, τυχαίες γραμμες.
- Να ενώνουν με τυχαίο τρόπο τελιτσες έτσι ώστε να δημιουργούνται διαφορα σχήματα.
Πηγη: www.swft.nhs.uk