Στο άκουσμα της φράσης «χαρισματικά παιδιά» έρχονται στο μυαλό μας εικόνες παιδιών κατά προτίμηση με γυαλιά που παίζουν σκάκι, λύνουν γρίφους και εξισώσεις, παίζουν 4-5 μουσικά όργανα και ξέρουν απέξω όλους τους πρωθυπουργους της Ελλάδας από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από αυτά τα παιδιά σε αυτό το άρθρο θα τους δούμε και θα δώσουμε την ρεαλιστική κατάσταση της χαρισματικότητας.
Μύθοι για τα χαρισματικά παιδιά.
1. Οι χαρισματικοί μαθητές δεν χρειάζονται βοήθεια. Τα καταφέρνουν μια χαρά και μόνοι τους.
Αλήθεια Ο ρόλος του δασκάλου είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των χαρισματικών μαθητών, ακριβώς όπως ο προπονητής είναι σημαντικός για έναν αθλητή που προπονείται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Χωρίς την κατάλληλη καθοδήγηση και υποστήριξη από έναν καλό δάσκαλο, οι χαρισματικοί μαθητές ενδέχεται να μην αναπτύξουν πλήρως το δυναμικό τους και να αισθανθούν αποξενωμένοι ή ακόμα και να χάσουν το ενδιαφέρον τους για την εκπαίδευση.
Ο δάσκαλος πρέπει να είναι ευαίσθητος στις ανάγκες των χαρισματικών μαθητών και να τους παρέχει προκλήσεις και υποστήριξη που θα τους ενθαρρύνουν να αναπτύξουν τις ικανότητές τους στο έπακρο. Μέσω ειδικών προγραμμάτων, προσαρμοσμένων εργασιών και ενθαρρυντικής ατμόσφαιρας στην τάξη, μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι χαρισματικοί μαθητές θα νιώθουν αναγνωρισμένοι και θα αναπτύσσουν το ενδιαφέρον τους για τη μάθηση, αντί να βαρεθούν και να απογοητευτούν.
2. Οι δάσκαλοι μπορεί να δημιουργήσουν προκλήσεις γνωστικά για όλους τους μαθητές έτσι οι χαρισματικοί μαθητές θα είναι μια χαρά στην κανονική τάξη.
Αλήθεια: Παρόλο που οι δάσκαλοι προσπαθούν να βοηθούν και να θέτουν προκλήσεις σε όλους τους μαθητές ώστε να εκπληρώσουν το δυναμικό τους, συχνά δεν γνωρίζουν τις ανάγκες των χαρισματικών μαθητών και δεν ξέρουν πώς να τους βοηθήσουν και να τους καθοδηγήσουν μέσα στην τάξη. Πολλοί δάσκαλοι συμφωνούν ότι συχνά αυτοί οι μαθητές βαριούνται και χωρίς πρόκληση ανάλογη του γνωστικού επιπέδου τους δεν λαμβάνουν επαρκή ερεθίσματα ώστε να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
3. Οι χαρισματικοί μαθητές κάνουν όλους τους υπόλοιπους μαθητές μέσα στην τάξη εξυπνότερους λειτουργώντας ως μοντέλα μίμησης ή σαν μια πρόκληση.
Αλήθεια: Οι μαθητές στο μέσο ή κάτω από το μέσο όρο δε θεωρούν τους χαρισματικούς μαθητές ως μοντέλα προς μίμηση. Η παρατήρηση ή η εστίαση σε έναν μαθητή που αναμένεται να επιτύχει δεν βοηθάει εκείνους που αγωνίζονται να μάθουν να εμπιστεύονται τις ικανότητές τους. Το ίδιο ισχύει και για τους χαρισματικούς μαθητές, που επωφελούνται από τις αλληλεπιδράσεις με ομότιμους τους, ενώ χάνουν το κίνητρο όταν βρίσκονται σε τάξεις με μαθητές με χαμηλότερο επίπεδο γνώσεων.
4. Όλα τα παιδιά είναι χαρισματικά.
Αλήθεια: Όλα τα παιδιά έχουν δυνατότητες και θετικά στοιχεία, αλλά δεν είναι όλα χαρισματικά με την εκπαιδευτική έννοια της λέξης. Η χαρισματικότητα στο σχολείο υποδηλώνει ότι αυτά τα παιδιά έχουν ιδιαίτερη ικανότητα να μαθαίνουν και να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους σε διάφορους τομείς. Αυτή η ικανότητα απαιτεί αλλαγές στο πρόγραμμα της τάξης για να διασφαλιστεί ότι αυτά τα παιδιά προκαλούνται εκπαιδευτικά και αναπτύσσουν νέες γνώσεις. Η χαρισματικότητα επιτρέπει στους μαθητές να αναγνωρίζονται και να λαμβάνουν υποστήριξη που ανταποκρίνεται στις μοναδικές εκπαιδευτικές τους ανάγκες.
5. Αυτός ο μαθητής δεν μπορεί να είναι χαρισματικός, παίρνει χαμηλούς βαθμούς.
Αλήθεια: Η χαμηλή επίδοση σημαίνει ότι ο μαθητής δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές του ικανότητες. Οι ρίζες αυτού του προβλήματος μπορεί να είναι ποικίλες και εξαρτώνται από τις εμπειρίες του κάθε παιδιού. Οι χαρισματικοί μαθητές μπορεί να νιώθουν ανία σε ένα περιβάλλον που δεν τους προσφέρει προκλήσεις, κάτι που μπορεί να τους οδηγήσει σε απώλεια ενδιαφέροντος και να επηρεάσει αρνητικά τις σπουδές τους. Άλλοι μπορεί να κρύβουν τις ικανότητές τους για να προσαρμοστούν κοινωνικά, ενώ άλλοι μπορεί να αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες που να κρύβουν τη χαρισματικότητά τους. Οι ενήλικες πρέπει να βοηθήσουν αυτούς τους μαθητές να ξεπεράσουν τη χαμηλή επίδοση και να αναπτύξουν πλήρως το δυναμικό τους.
6. Οι χαρισματικοί μαθητές είναι χαρούμενοι, δημοφιλείς και πολύ καλά προσαρμοσμένοι στο σχολικό περιβάλλον.
Αλήθεια: Παρά τη φυσική τους ικανότητα να ανθίζουν τόσο στην Κοινότητα όσο και στο σχολικό περιβάλλον, πολλοί χαρισματικοί μαθητές αντιμετωπίζουν διάφορες δυσκολίες. Μπορεί να διαφέρουν στην ευαισθησία τους στα συναισθήματα των άλλων, στην τελειομανία ή στις ανησυχίες τους για κοινωνικά προβλήματα. Ορισμένοι ενδέχεται να νιώθουν απομονωμένοι ή να χαρακτηρίζονται ως σπασίκλες λόγω διαφορετικών ενδιαφερόντων από τους συμμαθητές τους. Ως αποτέλεσμα, η σχολική εμπειρία τους ενδέχεται να είναι περισσότερο δύσκολη και απαιτητική παρά ευχάριστη.
7. Αυτό το παιδί δεν μπορεί να είναι χαρισματικό, έχει αναπηρία.
Αλήθεια: Μερικοί χαρισματικοί μαθητές μπορεί να αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες ή άλλες αναπηρίες που ενδέχεται να τους κάνουν να μην αναγνωρίζονται εύκολα ως χαρισματικοί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτοί οι μαθητές δεν εντοπίζονται εύκολα στις συνήθεις τάξεις επειδή η αναπηρία τους μπορεί να καλύπτει την χαρισματικότητά τους, καθιστώντας τους να φαίνονται ότι ανήκουν στον μέσο όρο. Άλλοι αναγνωρίζονται ως μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και εξαιτίας αυτού δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες υπηρεσίες που χρειάζονται. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να επικεντρωνόμαστε στις δυνατότητες τους και να τους παρέχουμε τις αναγκαίες προκλήσεις και υποστήριξη για να αναπτύξουν το δυναμικό τους στο έπακρο.
Σε γενικές γραμμές, τα χαρισματικά παιδιά έχουν ξεχωριστές ικανότητες και ταλέντα σε συγκεκριμένους τομείς, όπως επιστήμες, τέχνες, αθλητισμό κ.λπ. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζονται αυτά τα ταλέντα και να παρέχονται τα κατάλληλα κίνητρα και ευκαιρίες για να τα αναπτύξουν πλήρως.
Στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, όμως, συχνά αυτά τα παιδιά δεν αναγνωρίζονται επαρκώς και δεν λαμβάνουν την αναγκαία υποστήριξη και πρόκληση στο σχολείο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απογοήτευση και μείωση του ενδιαφέροντος και της απόδοσής τους. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με το άρθρο 3 το νόμου περί ειδικής αγωγής: 5. Μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι και οι μαθητές που έχουν μία ή περισσότερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα ανεπτυγμένα σε βαθμό που υπερβαίνει κατά πολύ τα προσδοκώμενα για την ηλικιακή τους ομάδα. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων κατόπιν εισήγησης του ΙΕΠ, ανατίθεται η ανάπτυξη προτύπων αξιολόγησης και ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους μαθητές αυτούς σε Σχολές ή Τμήματα Α.Ε.Ι. που, κατόπιν πρόσκλησης που τους απευθύνει το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, εκδηλώνουν ενδιαφέρον
Επομένως, η ανάγκη για εξειδικευμένη εκπαίδευση και υποστήριξη των χαρισματικών μαθητών προκύπτει από την αρχή της ισότιμης εκπαίδευσης για όλους. Όπως όλοι οι μαθητές έχουν το δικαίωμα σε μια εκπαίδευση που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις ικανότητές τους, έτσι και οι χαρισματικοί μαθητές πρέπει να λαμβάνουν την αναγκαία προσοχή και υποστήριξη για να αναπτύξουν το πλήρες δυναμικό τους.